Eureka!
Het was de Griekse wiskundige en uitvinder Archimedes die zo'n 2300 jaar geleden tijdens het baden ontdekte dat een ondergedompeld lichaam net zoveel lichter wordt als het gewicht van de verplaatste vloeistof. Hij zou uit bad zijn gesprongen, naakt de straat op zijn gerend en de kreet hebben geslagen die synoniem zou worden voor een belangrijke vondst: ik heb het! Ruim twee millennia later brengt de Maand van de Geschiedenis in oktober 2023 een ode aan hen die de wereld veranderen en ons stukje bij beetje vooruithelpen. Aan de alfa's en de bèta’s; de wetenschappers binnen de universiteitsmuren en de wegbereiders voor wie de poorten van de kennis lange tijd gesloten bleven; de denkers die ondenkbare vragen durfden te stellen en de vrije geesten die het onmogelijke mogelijk maakten, doordat ze beschikten over een tomeloze verbeeldingskracht.
De Maand van de Geschiedenis opent officieel op zondag 1 oktober met de live-uitzending van het VPRO-radioprogramma OVT vanuit het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. Een week later kan de geschiedenisliefhebber zich op 7 oktober onderdompelen in lezingen, debatten, muziek en film tijdens het Geschiedenis Festival in de PHIL in Haarlem.
Volg een van de vele leuke StoryTrails van Theatergezelschap Stadsavonturen waarin de historie en eurekamomenten van diverse steden uitgelicht wordt. Maak met je gezin een speurtocht langs uitvindingen van Huygens in Museum Zaanse Tijd of ga onder de Stevenskerk van Nijmegen op zoek naar nog niet eerder bekende graven. Neem deel aan een rondleiding langs baanbrekende militaire uitvindingen in het Nationaal Militair Museum of wandel mee door het unieke bouwkundige experiment Betondorp.
Ook dit jaar vinden er in oktober weer lokale spin-offs plaats van de Maand, met de Week van de Koloniale Geschiedenis in Arnhem, de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis, het Nijmeegs Geschiedenisfestival TOEN, de Bredase Maand van de Geschiedenis, de Dag van de Arnhemse Geschiedenis, het Festival van de Drentse Geschiedenis, de Maand van de Dordtse Geschiedenis en voor het eerst dit jaar de Maand van de Geschiedenis Schiedam.
De Nacht van de Geschiedenis in het Rijksmuseum op zaterdag 28 oktober en de uitzending van OVT met de uitreiking van de Libris Geschiedenis Prijs op zondag 29 oktober mogen in het laatste weekend van de Maand niet ontbreken. Tijdens een bijzondere avond in Rijkmuseum Boerhaave op dinsdag 31 oktober sluiten we met Eureka! Live deze editie van de Maand af.
Louise O. Fresco on tour met haar Maand van de Geschiedenis-essay
Slechts zelden komen wetenschappelijke ontdekkingen tot stand door een eenmalige geniale ingeving. Veel vaker gaat het om hard werk, gelukte en mislukte experimenten, dwaalsporen en toeval. In het essay Kruiden, kokkels en kippen. Wetenschap als ontdekkingsreis geeft schrijver en wetenschapper Louise O. Fresco twee schitterende voorbeelden. Het essay is in oktober verkrijgbaar voor €4,99. En Louise O. Fresco reist het land door om hierover te vertellen.
Voor docenten
Vanaf dit jaar richt de Maand van de Geschiedenis haar pijlen ook op het onderwijs. Veel scholen doen al mee door actief het promotiemateriaal op hun school in te zetten. Door een samenwerkingsverband met de Schrijverscentrale proberen we bezoeken van geschiedenisschrijvers in het voortgezet onderwijs te promoten. Ook zijn er in oktober speciale activiteiten voor docenten en scholen te boeken. Zo wordt er een speciale vakdag over China georganiseerd en kun je in Zutphen met je klas de stadsmaquette uit 1485 bestuderen tijdens een rondleiding over de Hertog en de Hanze. Op de pagina 'voor docenten' is het volledige aanbod te zien.
Ontdek gisteren, begrijp vandaag
Vanuit het verleden kun je het heden beter begrijpen en zo ook een beter begrip vormen van jezelf, je eigen achtergrond of omgeving. Begrip leidt tot inzicht, nuancering en mogelijk een andere kijk op de wereld. Daarom is oktober de Maand van de Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Onder het motto 'Ontdek gisteren, begrijp vandaag' brengen we geschiedenis onder de aandacht bij miljoenen Nederlanders, samen met vele partnerorganisaties en honderden culturele instellingen, boekhandels en bibliotheken.
Over de organisatie
Het Nederlands Openluchtmuseum organiseert in oktober 2023 voor de twaalfde maal de Maand van de Geschiedenis, die haar twintigste editie beleeft. Het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Prins Bernhard Cultuurfonds zijn investeerders van de Maand van de Geschiedenis. Om het evenement tot een succes te maken werkt het Nederlands Openluchtmuseum samen met verschillende partnerorganisaties. De Libris Geschiedenis Prijs is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis.
De Maand van de Geschiedenis is te vinden op Facebook, Twitter en Instagram. Praat mee over de Maand met de hashtags #mvdg en #eureka.