Artikel

Luistertip: het Venlo-incident

Podcast van de KB en de NTR

In het weekend van 4 en 5 mei herdenken we de oorlogsslachtoffers en vieren we de vrijheid. Maar hoe raakte Nederland eigenlijk betrokken bij de Tweede Wereldoorlog?

Op 20 februari 1948 werd een reconstructie gemaakt van het Venlo-incident, foto door Anton Snikkers, Anefo/Nationaal Archief

Op 9 november 1939 worden twee Britse agenten door de Duitse Sicherheitsdienst in het dan nog neutrale Nederland gevangengenomen. Dit leidt tot een groot internationaal schandaal met uiteindelijk de Duitse inval in Nederland tot gevolg.

Huibert Crijns van de Koninklijke Bibliotheek en Paul Ruigrok, regisseur van Andere Tijden, doken in dit verhaal vol spionage, nepnieuws en misleiding en maakten er een vierdelige podcast over.

Aflevering 1: Een geheimzinnige schietpartij in Venlo
Paul en Huibert bekijken krantenberichten over een geheimzinnige schietpartij en ontvoering aan de Nederlands-Duitse grens op 9 november 1939. Er is een Nederlandse dode gevallen, en 2 Britse spionnen zijn de grens over gesleept, Duitsland in. De Nederlandse regering probeert de zaak onder het tapijt te moffelen. Paul en Huibert reizen af naar Venlo om ter plekke te bekijken wat er nou precies is gebeurd.

Aflevering 2: 'James Bond in de polder'
Paul en Huibert gaan in Den Haag op zoek naar de activiteiten van de Britse geheime dienst MI6 in Nederland. Ze ontdekken hoe 1 van de bekendste geheime diensten ter wereld knullig lijkt te opereren en in Venlo in de val loopt, met een dode tot gevolg. Niemand weet precies wat er gebeurd is, totdat er weken later in de Duitse kranten opeens berichten verschijnen over de daders en hun motieven. Maar wat is daarvan waar?

Aflevering 3: De moordaanslag op Hitler
Paul en Huibert reizen naar München om te onderzoeken wat de mislukte bomaanslag op het leven van Hitler op 8 november 1939 te maken heeft met het Venlo-incident. Duitse kranten berichten van een groots complot. Klopt dat, of heeft het Duitse propaganda-ministerie dit verhaal de wereld in geholpen? En wie zat er echt achter de bomaanslag?

Aflevering 4: De oorlogsverklaring
Op 10 mei 1940 valt het Duitse leger Nederland binnen. Welke redenen voeren ze hiervoor aan? Was dit al lang van tevoren gepland? Paul en Huibert onderzoeken wat de Duitse inval te maken heeft met het Venlo-incident. Heeft de Nederlandse geheime dienst een enorme stommiteit uitgehaald en had Nederland misschien buiten de oorlog kunnen blijven? En hoe is het afgelopen met de spionnen die bij het Venlo-incident gevangen werden genomen?

Luister de vier afleveringen terug op de website van de Koninklijke Bibliotheek, op de website van de NPO, of in je favoriete podcast-app.