Fokker in ‘de spin’.
Bron: Beeldcollectie van de gemeente Haarlem.
Anthony Fokker (1890-1939) komt uit een rijk gezin. Zijn vader verdiende als koffieplanter op Java veel geld. Als Anthony vier jaar oud is, verhuist het gezin naar Haarlem, waar hij naar school gaat. Maar Tonny (zo wordt hij thuis genoemd) is niet voor de schoolbanken gemaakt. Hij vindt het “tijdsverspilling” en haalt vaak de laagste cijfers van de klas. Wel is de jonge Fokker een getalenteerd doe-het-zelver: hij maakt knutselvliegtuigjes, experimenteert met stoommachines, bouwt modeltreinen en maakt een eigen kano. Als hij in de vierde klas van de hbs voor de derde keer dreigt te blijven zitten, gaat hij van school.
Vervolgens vertrekt hij richting Duitsland, Mainz. Daar gaat hij naar een school voor de opleiding autotechniek, waar ze op dat moment net starten met een opleiding in de aviatiek (luchtvaart). De school heeft echter nog geen eigen vliegtuig, en de instructeur is een autocoureur zonder vliegbrevet. Naar voorbeeld van het ontwerp van de Franse luchtvaartpionier Henri Farman, proberen de studenten daarom een vliegtuig na te bouwen. Het tweede model dat ze bouwen, komt daadwerkelijk los van de grond, maar crasht omdat de instructeur nooit heeft leren vliegen. Daarna moet Fokker het zelf proberen, het lesmateriaal is immers in rook opgegaan.
Vliegenier Fokker (1912)
Met dank aan het kapitaal van zijn vader kan Fokker verder experimenteren. In 1910 ontwerpt hij de Spin, een vliegtuig bestaande uit hout, zeildoek en ijzerdraad. De eerste twee ‘Spinnen’ worden door zijn partner in de prak gevlogen, maar het gevaarte komt al van de grond. Voordat de tweede Spin verongelukt weet Fokker er nog een vliegbrevet mee te bemachtigen, naast zijn rijbewijs het enige diploma dat hij ooit zal halen. Op Koninginnedag, 1 september 1911, geeft hij met zijn derde Spin een vliegdemonstratie boven Haarlem. Fokker wordt in een klap beroemd.
Anthony Fokker blijft in Duitsland, verhuist naar de omstreken van Berlijn en richt in 1912 het bedrijf Fokker Aviatik GmbH op, bestaande uit een vliegtuigfabriek en een vliegschool. Fokker geeft indrukwekkende vliegdemonstraties – hij is de eerste in Duitsland die een looping maakt – en verwerft hier en daar wat opdrachten.
Maar de grote doorbraak beleeft Fokker tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ontdek op NPO Kennis meer over het succes en de ondergang van Fokker.
Fokkers eerste jachtvliegtuig in het Duitse leger met een mitrailleur.
Bron: Aviodrome Lelystad.
