Het Eureka-project van vestingbouwer Menno van Coehoorn

Treed in de voetsporen van een innovator!

Locatie

In heel Zuid-Nederland, van Grave tot Tholen

In 2023 is het 325 jaar geleden dat Menno van Coehoorn, Fries strateeg en vestingbouwer, de basis legde voor wat we nu kennen als de Zuiderwaterlinie. Dit jaar treden we in zijn voetsporen en herbeleven zo de inspectiereis die hij aflegde door de provincie Noord-Brabant en omstreken. Tijdens deze reis beleefde Menno zijn grootste Eureka-moment: hij bedacht een nieuw vestingsysteem waarmee grote gebieden bewust onder water gezet (geïnundeerd) konden worden. Deze waterlinie was precies wat de Republiek nodig had om het ontbrekende deel in haar verdediging te dichten. Elk gebied waar hij langs reisde, speelde een unieke rol in de totstandkoming van de Zuiderwaterlinie en die sporen zijn nog steeds zichtbaar. Tijdens ‘Menno’s Reis’ vinden er van Grave tot Bergen op Zoom diverse activiteiten plaats waarin verleden, heden én toekomst samen komen.

Genoeg reden om in 2023 de Zuiderwaterlinie te bespeuren, bekijken en beleven. Ga mee op Menno’s Reis!

Hoezo Eureka?
Vanaf het Rampjaar in 1672 kreeg de Nederlandse Republiek er een gevaarlijke, nieuwe vijand bij: het Frankrijk van Zonnekoning Lodewijk XIV. In de schaduw van deze constante dreiging en met het Rampjaar vers in het geheugen, gaf koning-stadhouder Willem II baron Menno van Coehoorn de opdracht om de grenzen van de Republiek te versterken. Daarom ging Menno van Coehoorn aan het einde van de 17e eeuw op een inspectiereis langs de vestingsteden in Noord-Brabant en omgeving. Vol inspiratie kwam Menno na deze reis met het idee om de vestingsteden aan elkaar te verbinden tot één ketting. Hij plaatste forten en schansen op strategische plaatsen en verbond die door vlaktes die je onder water kunt zetten (inunderen). Hij zag daarbij kansen voor een nieuwe manier van vestingbouw. Deze innovatieve Zuiderfrontier, tegenwoordig bekend als de Zuiderwaterlinie, kenmerkt het landschap tot op de dag van vandaag.

Verleden, heden én toekomst komen samen
Tijdens Menno’s Reis versterken we de connectie tussen verleden, heden en zelfs de toekomst. Er reist een dynamisch kunstwerk van de jonge makers van Studio APVIS, geïnspireerd op het gedachtegoed van Menno van Coehoorn, langs musea door de hele linie. Daarnaast vinden er lezingen plaats én treed je letterlijk in Menno’s voetsporen met de wandeltochten van de Expeditie Zuiderwaterlinie. Genoeg inspiratie opgedaan? Sluit dan ook zeker aan bij een atelier in één van de regio’s die Menno’s Reis aandoet. Tijdens deze ateliers, die worden verzorgd door Studio 1:1, gaan geïnteresseerden en experts met elkaar in gesprek over hoe de toekomst van het linielandschap eruit kan komen te zien. Denk daarbij aan onderwerpen als klimaatverandering, landschaps- en erfgoedbescherming en woningbouw in de regio.

Mis je kans niet om je te verdiepen in de wereld en nalatenschap van deze belangrijke maar nog onbekende innovator, die met zijn uitvindingen heeft bijgedragen aan het Nederland dat we nu kennen – Eureka indeed!

Waar zijn we te vinden?
Expositie modern kunstwerk van Studio APVIS:

  • 18 augustus tot 17 september: Expositie kunstwerk in Gouverneurshuis Heusden
  • 22 september tot 15 oktober: Expositie kunstwerk in Museum de Roos Geertruidenberg
  • 20 oktober tot 19 november: Expositie kunstwerk in Mauritshuis Willemstad
  • 24 november tot 31 december: Expositie kunstwerk in Markiezenhof Bergen op Zoom

 Ateliers:

  • Heusden: vrijdag 8 september 2023, 15:00 – 17:00 in het Gouverneurshuis, Putterstraat 14 te Heusden
  • Breda: vrijdag 29 september 2023, 15:00 – 17:00 in het Filmhuis, Keizerstraat 19F te Breda
  • Willemstad: donderdag 9 of vrijdag 10 november, locatie volgt
  • Regio Bergen op Zoom: vrijdag 1 december 2023, 15:00 – 17:00 in het Oude Stadhuis, Hoogstraat 12 te Tholen

Al het moois dat Menno’s Reis te bieden heeft, kun je vinden op onze website: www.zuiderwaterlinie.nl/mennosreis

Praktische informatie

Datum: 1 - 31 okt 2023
Locatie: In heel Zuid-Nederland, van Grave tot Tholen
Kosten: Deelnemende musea vragen mogelijk een entreeprijs, deelname aan de ateliers is gratis.
Meer info: www.zuiderwaterlinie.nl/mennosreis
Contact: Rianne Walet - r.walet@zuiderwaterlinie.nl

De leukste geschiedenistips

De mooiste artikelen, winacties, uittips en meer over geschiedenis in je mailbox ontvangen?