Ik ken de geschiedenis van de man niet, maar kom waarschijnlijk een heel eind door hem de achtergrond van de gemiddelde bootvluchteling toe te bedelen. Thuis in Syrië had hij een huis. Geen groot huis, en ook geen luxe. Maar wel een eigen huis, mét tuin waarin zijn vrouw rozen kweekte. Van mobiele telefoons hield hij niet, te ingewikkeld zo op de oude dag, maar een gewone, zo’n ouderwetse bakelieten, was er wel. Samen genoten ze van hun pensioen, hun inwonende getrouwde zoon en kleinkinderen en een rustige oude dag.
En toen vielen de bommen. Halsoverkop moest de familie hun huis verlaten. Net op tijd. Dorpsgenoten vertellen nu dat thuis er niet meer is, alleen nog een berg stof en stenen. Waar de andere kinderen gebleven zijn weten de oudjes niet. Met hun laatste geld togen ze naar Turkije, betaalden grof geld aan smokkelaars en mochten plaatsnemen op een overvolle rubberboot naar Lesbos, een Grieks eiland op een paar kilometer van Turkije.
Onderweg stond de familie doodsangsten uit. Stilletjes prevelde de oude man zijn gebeden. Hij was bang. Als de boot om zou slaan zou juist hij, van wie de benen dienst weigerden, onherroepelijk verdrinken.
De man droomde van een nieuwe toekomst. Weg van het geweld, van de pijn, het verdriet, de verwoesting en de angst. De familie was ervan overtuigd dat Europa hen liefdevol zou ontvangen, bescherming zou bieden, en een nieuw bestaan. Europa, dat continent met die zware geschiedenis, waar de landen na de Tweede Wereldoorlog samen een verdrag maakten waarin ze plechtig beloofden hen die op de vlucht moesten voor oorlog en geweld, gastvrij te zullen ontvangen, een nieuw thuis te zullen bieden. Dát Europa, daarop had de oude man al zijn hoop gevestigd.
We zijn een jaar verder. Ik denk nog vaak aan deze bejaarde man. Ziek, moe, verdrietig, en met een kleddernatte broek. Op hoeveel tegenstand zou hij gestuit zijn op zijn zoektocht naar een nieuw leven? Of zou toch iemand, binnen de grenzen van het fatsoen, het mededogen en de medemenselijkheid, de man een warm welkom thuis geboden hebben?
