Artikel

Deel van een kanon (veroverd)

Door Maya Mertens

Achttien jonge Vlaamse en Nederlandse auteurs laten zich inspireren door 19e eeuwse artefacten uit het Rijksmuseum vanuit één kernvraag: wat zie je als je met oog voor naderend onheil naar deze objecten kijkt? Met Maya Mertens kijken we naar een deel van een kanon veroverd bij de Slag bij Shimonoseki, door een anonieme maker vervaardigd in 1865. ‘dit ding/ een smiley /met streepjesmond/ van zilver en brons.’

Deel van een kanon veroverd bij de Slag bij Shimonoseki, Anoniem, 1865

een kanon is naast een Japanse meisjesnaam

(het betekent geurig geluid, geluid van een bloem)

een stuk geschut dat een projectiel in een nagenoeg rechte baan
op het doel afschiet

 

een kanon buldert BOEM!

(hier zijn gedichten aan gewijd)

en mits goed gericht

vernietigt het

even verderop

het een

of het ander

afhankelijk vanuit welke hoek je het bekijkt

 

dit ding

een smiley

met streepjesmond

van zilver en brons

ongeveer 3 pinpassen breed

en 1 prei hoog

is zwaarder dan je hoofd

een perfecte deurstop

voor een paardenstal

om je teen aan te verbrijzelen

 

BOEM!

 

een stuk van een mens plonst in het water

de BOEM! ruikt naar kruit

 

er is altijd

een 'voor' en 'na' de BOEM!

het nu ligt in het lood

zwevend in de lucht

is er nog niets veranderd

toch alles

voor altijd anders

 

zolang de lucht geladen is

is er van alles aan de hand

het soort van dingen aan de hand die

bij inslag van het lood

plotsklaps BOEM!

transformeren

in het doel

 

een sterk verhaal

waarvoor je het doet

om de rest van je leven op te teren

wanneer je je snor in een bierkraag doopt

en langs de neus weg imiteert

hoe de ratten in het water schoten

 

(KNAL!

 

een flard van een rebel kletst op het dek

kreten trekken door de bergen

nestelen zich in het binnenland)

 

lood slaat uit lood

de kracht ervan

zo vernietigend

onvoorstelbaar

dat voor het thuisfront

een ding nodig is

om het tastbaar te maken

 

dit ding

tot buit gebombardeerd

ontmanteld

of ja

afgezaagd

is het verhaal

ontvreemd

ligt het hier

tentoongesteld

te worden

 

ik kan het aanraken

zonder dat het me raakt

Maya Mertens (1992) is performer en muzikant tussen Brussel en Amsterdam. In 2019 richtte ze de ‘Vieze Cirkel’ op, de bijbehorende cult van Vieze Meisje.: een electropop-verbond met Alan Van Rompuy - alias Azertyklavierwerke - waarin pop, performance en rave worden gebundeld. In het theater werkt ze als acteur, soundtrackcomponist of beeldklankbord. Samen met Julien Neirynck vormt ze het performanceduo julienneirynck.be.mayamertens.nl waarmee ze soms op maat gemaakte ongeschikte verschijningen produceert.

Artefact: Collectie Rijksmuseum, Amsterdam 

Portret auteur © Marianne Hommersom