Waar gaat jullie voorstelling over?
‘“Redeloos, radeloos, reddeloos” sluit aan op de driehonderdvijftigjarige herdenking van het Rampjaar in 2022. Het Rampjaar is het begin van het einde van de 'Gouden Eeuw' die Nederland heeft doorgemaakt. De Franse zonnekoning Lodewijk XIV wil het land inlijven en de regenten zetten ter verdediging de helft van het Nederlandse grondgebied onder water. Vervolgens trekken ze zich terug achter de Waterlinie, waardoor de Franse troepen vrij spel hebben in de landelijke gebieden. Nederland zit dus in een crisis en het land is tot op het bot verdeeld: Frans versus Nederlands, droog versus ondergelopen, Johan de Witt versus Willem III van Oranje en het volk versus de elite.
Het verwerken van al die verschillende standpunten van de verschillende partijen in een muzikale voorstelling was geen gemakkelijke opgave. We kwamen er al gauw achter dat de liederen uit en over 1672 eigenlijk allemaal door het volk zijn gemaakt en een pro-Oranje standpunt innemen.’
Wat kan de bezoeker verwachten?
‘De voorstelling toont drie partijen die met elkaar in conflict zijn over de toestand van het land. Via projecties vertolken presentator Hans Goedkoop en acteur Leendert de Ridder de rollen van Johan de Witt en Willem III. Wij kruipen op het podium in de rol van het volk, dat Johan de Witt verwijt dat het zo ver heeft kunnen komen en Willem III omarmt en gelooft dat hij een oplossing kan bieden. De liederen van het volk worden heel dynamisch ingebed, en reageren op de projecties. We zijn daarmee naast muzikanten ook theatrale personages.
Wat ik zo bijzonder vind aan de liederen in deze voorstelling is dat ze zo divers zijn. Op een gegeven moment zingen we een mooie religieuze psalm, waarin wordt beklaagd dat Nederland niet langer een paradijs is. En dan vervolgens een spotliedje, waarin Bommen Berend zich beklaagt omdat hij Groningen heeft verloren. Juist die wisselwerking tussen verschillende soorten liederen vind ik schitterend.’
Wat is er anders aan jullie voorstellingen vergeleken met andere concerten met oude muziek?
‘Muziek is nauw verweven met de Nederlandse geschiedenis. Maar er is maar weinig aandacht voor de muziek uit de Nederlanden. Als “muzikaal geheugen van Nederland” houden wij ons daar juist wél mee bezig, met een zwaartepunt op het zingen in het Nederlands. Daarbij benaderen we muziek als erfgoed. Muziek vertelt verhalen en wij proberen die muziek ook terug te plaatsen in het passende verhaal en de juist context. En daar is deze voorstelling een voorbeeld van.’
Zijn er in het stuk ook parallellen met het heden te vinden?
‘Eigenlijk gaat dit stuk, en misschien wel het Rampjaar zelf, over de vraag hoe wij mensen ons verhouden tot de hogere machten, de overheden. Willen we een leider zoals Johan de Witt, een technocraat die het liefst zo snel mogelijk achter de schermen de boel aftimmert zonder zich te verantwoorden naar het volk? Of willen we een leider die het hart van het volk heeft, maar ook de dictatoriale neigingen van een alleenheerser, zoals Willem III? En welke rol speelt het volk dat - zolang alles goed gaat - alleen aan het eigenbelang denkt, maar wanneer het mis loopt de leiders alle schuld in de schoenen schuift? Zijn wij slachtoffer of medeverantwoordelijk? Daarmee is onze voorstelling, zeker in het licht van de boerenprotesten, de klimaatcrisis en Oekraïne, verrassend actueel.
De video-opnames zijn al gemaakt en zien er fantastisch uit. Wij zijn nu druk aan het oefenen met de interactie tussen de acteurs op de schermen en ons op de vloer. Het wordt echt een dynamische voorstelling. In een uur word je door dat jaar heen getrokken en dat is zo’n ander gevoel dan een lezing of tentoonstelling. Ik heb er erg veel zin in.’
Benieuwd geworden naar 'Redeloos, radeloos, reddeloos'? Ga naar de website van Camerata Trajectina voor de speellijst en tickets. En bekijk hieronder alvast de trailer van de voorstelling.