“Wij liggen op de stormhoek van Europa”, valt in de lokale krant te lezen in aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. Zowel de Nederlanders als de Duitsers zien in dat Den Helder op een strategische locatie ligt. Het heeft bovendien een militair vliegveld, marinehaven en een grote scheepswerf.
Luchtopname van de marinehaven van Den Helder. Middenboven ligt de Rijkswerf waarin ook de munitiefabriek staat die meer dan 100 keer het doelwit is van luchtaanvallen van de Geallieerden, zonder succes. (1945). Collectie: Nationaal Archief. 
Zoals verwacht bombarderen de Duitsers meteen de marineschepen die aangemeerd liggen in de haven. In de binnenstad heerst grote onrust. Om het uur gaat het luchtalarm af. Den Helder weet alle Duitse aanvallen af te weren tot de capitulatie van Nederland op 14 mei. Amper enkele uren na de capitulatie, als de inwoners van Den Helder nog aan het idee proberen te wennen dat het land bezet is, laten drie Duitse vliegtuigen hun lading bommen los boven de binnenstad. De bevolking van Den Helder is geschokt.
Thelma Vlas-Zandstra herinnert zich hoe haar moeder slachtoffers verzorgt in hun huis: “Er was een man bij met verbrande haren, verbrand gezicht, verbrande handen. En die man die kon niet eens meer huilen. Hij zei: ‘Ik ga nu mijn vrouw en mijn kind onder het puin vandaan halen, want die leven niet meer.’ En dat beeld van die man is mij mijn hele leven bijgebleven.”
Beelden van een door bommen getroffen Den Helder in het Polygoon journaal van 2 februari 1946. Collectie: Open Beelden.
De Duitsers geven toe dat dit ‘vergissingsbombardement’ het gevolg is van een grove communicatiefout. De drie bommenwerpers zijn al opgestegen wanneer Nederland capituleert en ze hebben het bevel om terug te keren niet ontvangen of begrepen.
Tijdens de oorlog krijgt Den Helder in totaal meer dan honderd bombardementen te verwerken. Grote impact hebben het ‘vergissingsbombardement’ van de Duitsers en ‘het grote bombardement’ waarbij de Engelsen per ongeluk de binnenstad raken. Meer daarover lees en bekijk je in deze longread van NPO Kennis, die is gemaakt in samenwerking met Andere Tijden.
