Een van de bekendste pandemieën in de wereldgeschiedenis, is misschien wel de uitbraak van de pest in de 14e eeuw. Naar schatting overleed ongeveer een-derde van de Europese bevolking aan deze zeer besmettelijke ziekte. Over de hele wereld lag het aantal dodelijke slachtoffers naar schatting tussen de 75 tot 100 miljoen.
De triomf van de dood. Schilderij van Pieter Bruegel de Oude, circa 1562. Collectie: Wikicommons. 
Historici vermoeden dat de pest is ontstaan in Centraal-Azië en via schepen uiteindelijk in Europa is terechtgekomen. De oorzaak van de ziekte was een bacterie, die werd overgedragen via vlooien. Maar in die tijd werd de oorzaak op hele andere plekken gezocht. Mensen dachten dat de pest een straf van God was en zochten een zondebok om de schuld bij neer te leggen. Zo ontstond de complottheorie dat Joden waterputten hadden vergiftigd. Het leidde tot vele Jodenvervolgingen in heel Europa.
De uitbraak van de pest was een keerpunt in de Europese geschiedenis. Oude machtsverhoudingen kwamen te verschuiven. De pest was een traumatische ervaring. Families, steden en staten werden verscheurd. Maar voor de overlevenden brak er langzaamaan een betere tijd aan. De lonen stegen, er kwam land vrij en boeren kregen meer vrijheid.
Welke andere pandemieën hebben onze wereld getroffen en veranderd? En hoe groot is het risico op een volgende pandemie? Dat en meer ontdek je in deze serie van NPO Kennis.
