Artikel

'Sigarenmeisjes' organiseerden eerste loonstaking door vrouwen

Door: IsGeschiedenis

Met de feministische beweging hadden ze niet veel van doen, dat was meer iets voor de stad. Toch kwamen ze in opstand: de meiden van de sigarenfabriek Champ Clark in het Oost-Groningse Nieuwe Pekela. In 1969 waren ze de eerste vrouwen die een 'wilde staking', dus zonder steun van de vakbonden, voor gelijke beloning organiseerden.

Afbeelding: Alf van Beem

In Groningen speelden vrouwen van oudsher een belangrijke rol in de industrie: de turfsteeksters namen het werk van hun mannen over als die elders geld verdienden, de binnenschipsters stonden aan het roer en de kapiteinsters deden de administratie op de grote vaart. Ook in de sigarenindustrie, in die tijd een belangrijke industriële tak in Nederland, werkten veel vrouwen. Die belangrijke positie van de vrouwen in de Groningse industrie betekende echter niet dat ze hetzelfde loon en dezelfde rechten kregen. Dat ondervonden ook de dertig vrouwen van Champ Clark, die verantwoordelijk waren voor een groot deel van de sigarenproductie. De mannelijke medewerkers van de fabriek hadden een loonsverhoging van tien euro per week gekregen, wat voor de vrouwen geheim werd gehouden. Toen de achttienjarige Grietje Krul hier toch achter kwam, stapte ze met collega's naar de directie om ook meer loon te vragen. Hun verzoek werd afgewezen, met het argument dat mannen zwaarder werk zouden doen.

De meiden lieten het er niet bij zitten: "Het was gewoon oneerlijk", zegt Griet Krul in een documentaire over de staking van Hendrina Praamsma en Carla Boos uit 2013. Ze besloten de hulp van Fré Meis, een belangrijke voorman van de Communistische Partij Nederland (CPN), in te roepen die vooral bekend is van de grote staking in de strokarton-industrie. Meis zegde hen de steun van de actiecomtés van de CPN toe, adviseerde ze over de beste strategie voor de staking en leerde ze onderhandelen. Op 15 december 1969 was het zover: om negen uur gingen de dames van Champ Clark voor de tweede keer naar de directie om hun eisen duidelijk te maken. Toen die niet werden ingewilligd vertrokken ze naar Café Sasker, waar veel stakingsbijeenkomsten werden gehouden. De staking zou vier weken duren.

Lees het hele verhaal op IsGeschiedenis.