Artikel

Het huwelijk in de Gouden Eeuw

Door: Luuc Kooijmans/Historisch Nieuwsblad

Ouders hielden in de Gouden Eeuw rekening met de voorkeur van hun kinderen bij het uitzoeken van een huwelijkskandidaat. En over seks voor het huwelijk werd niet al te moeilijk gedaan. Het huwelijk was weliswaar een contract, een manier om een stabiele samenleving te garanderen, maar dat ging nou eenmaal beter als de partners ook genegenheid voor elkaar koesterden.

De jagersbuit, Gabriël Metsu, circa 1660. Afbeelding: Rijksmuseum Amsterdam

Alle rechten voorbehouden

Het huwelijk van Jan Sonk en Alida Bruijnvis uit Hoorn was een klassieke gearrangeerde verbintenis: Sonk was een arme jongen uit een nette familie die aan een rijk weesmeisje was gekoppeld. Toen het huwelijk in 1688 werd gesloten was hij twintig, zij zeventien. Behalve arm was hij ook nog kreupel, en hij besefte dat het meisje alleen maar met hem was getrouwd vanwege zijn status. Hij kon daar niet mee overweg.

Na tien dagen huwelijk zette hij zijn bruid een degen op de borst omdat ze volgens hem veelbetekenend naar een ander had gekeken. Hij verdacht haar van amoureuze contacten met iedere man die in de buurt kwam en vermoedde dat ze in huis mannen verborgen hield, die ze ’s nachts opzocht. Als hij ’s avonds thuiskwam, deed hij daarom eerst huiszoeking.

Hij verbood zijn vrouw om nog naar de kerk te gaan of familieleden te bezoeken. Hij was niet tot rede te brengen en begon tegen haar te schreeuwen en te vloeken, en liet weten haar niet genomen te hebben om haar ‘moije backes’. Toen hij hoorde dat ze zwanger was, zei hij dat hij het kind niet zou erkennen, tenzij het kreupel was.

Lees het hele verhaal op de website van Historisch Nieuwsblad.