Artikel

Talk: De burgerbrief

Door Vincent van de Griend

Als we de huidige politici mogen geloven, is er momenteel niemand zo ongelukkig als de burger. Ook in de recente geschiedenis meenden volksvertegenwoordigers een politieke crisis mee te maken als gevolg van een verwatering van het contact met de burgers. Vaak is de politieke representatie echter alleen van bovenaf onderzocht, zodat ‘het volk’ slechts in beeld kwam bij verkiezingen. Burgers hadden (en hebben) echter allerlei mogelijkheden tot hun beschikking om zich over de politiek uit te laten. Eén daarvan heeft Vincent nader bestudeerd: de burgerbrief.

Vincent heeft ruim tweehonderd brieven onderzocht die tussen 1966 en 1971 aan de voorzitters van de PvdA werden gestuurd. De PvdA verkeerde op dat moment in een malaise na herhaalde verkiezingsnederlagen. Deze situatie weerspiegelde de crisis van de Nederlandse democratie die op dat moment door allerlei nationale politici werd verondersteld. Binnen de PvdA probeerde een groep vernieuwers, Nieuw Links genaamd, door een linksere partijkoers en democratisering van de partij tegemoet te komen aan de grieven van burgers. Vincent heeft bestudeerd hoe burgers deze ‘crisis’ interpreteerden door achtereenvolgens geschreven verzoeken, commentaren, emotionele betrokkenheid van burgers en reacties van de voorzitters te analyseren. Daaruit blijkt onder andere dat het alledaagse leven aan het einde van de jaren zestig niet verstoken was van politiek bewustzijn en dat opvattingen over ‘goede’ politiek verschoven.

'Ongelukkige burger'
Aan de hand van enkele aansprekende voorbeelden – wat te denken van de vrouw die haar pantoffels opstuurde, bijvoorbeeld – kan Vincent het hedendaagse vertoog van de ‘ongelukkige burger’ die weer gelukkig en tevreden moet worden in een breder perspectief plaatsen en nuanceren. Zo sluit zijn onderzoek niet alleen aan bij het thema geluk, maar ook bij het doel van de Maand van de Geschiedenis: een andere kijk op de hedendaagse wereld door samen met het publiek de geschiedenis te ontdekken.

Vincent van de Griend (1993) heeft in de zomer van 2016 de studie Actuele Geschiedenis cum laude afgerond aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Tijdens de opleiding heeft hij zich voornamelijk beziggehouden met de naoorlogse politiek van Nederland. Zo heeft hij als onderzoeksassistent de politieke betekenis van pater-politicus Siegfried Stokman bestudeerd en zijn afstudeerscriptie geschreven over de burgerbrieven in de jaren zestig als vorm van politiek expressie. Momenteel werkt hij aan de afronding van zijn master Filosofie van de Geschiedenis (ook aan de RU).

Voor info en boekingen:

www.jhsg.nl/sprekersacademie

Tarief: €125,-

Media