Museum Bronbeek,
Week van de Koloniale Geschiedenis
Grondwateronttrekking
Tussen 1945 en 2025 is de bevolking van Jakarta toegenomen van 600.000 naar 11,6 miljoen inwoners. In de hele stedelijke agglomeratie (Jabodetabek) wonen meer dan 32 miljoen mensen. Helaas is de groei van de infrastructuur voor het leveren van drinkwater en het zuiveren van afvalwater ver achtergebleven. Het waterleidingnet is minimaal, riolering ontbreekt veelal en de 13 rivieren die Jakarta water uit de bergen aanleveren zijn zwaar vervuild. Gevolg is dat veel mensen aangewezen zijn op drinkwater van slechte kwaliteit, dat per handkar wordt aangeleverd of wordt opgepompt uit vervuilde grondwaterbronnen.
Door deze overmatige grondwateronttrekking zakt de slappe bodem van Jakarta in relatief hoog tempo in, op sommige plaatsen langs de noordkust wel 10 tot 20 cm per jaar. Hierdoor zakt de dichte bebouwing steeds verder onder de zeespiegel en neemt de wateroverlast en het overstromingsgevaar steeds verder toe.
Een oplossing
Al vele jaren worden op de meest kwetsbare plekken provisorische en technisch primitieve oplossingen gebouwd, in de vorm van smalle muurtjes die om de paar jaar weer opgehoogd moeten worden. De laatste 20 jaar hebben Nederlandse bedrijven – gefinancierd door de Nederlandse overheid – plannen gemaakt op zoek naar een oplossing voor de waterproblematiek in Jakarta, waaronder de omstreden Giant Seawall. Het Indonesische bestuur is er echter nog steeds niet in geslaagd doortastende besluiten te nemen die een oplossing bieden voor de waterproblematiek en de daarmee samenhangende ruimtelijke, sociale en milieuproblemen.
In 2019 werd door toenmalig president Jokowi onverwacht een plan gelanceerd om een nieuwe hoofdstad genaamd: Nusantara te bouwen in Kalimantan (Borneo). Het idee voor een nieuwe hoofdstad werd niet overal even positief ontvangen. Nusantara zou de bestaande problemen in Jakarta niet wegnemen, onnodig duur zijn en juist nieuwe problemen (milieu, sociaal) op Kalimantan veroorzaken. Het hele concept werd door velen als een prestigeproject van Jokowi gezien.
De realiteit van dit moment (2025) is dat zowel het project voor Jakarta als Nusantara weinig voortgang boeken. Het lijkt zeer twijfelachtig dat er voldoende financiering voor realisatie van beide megaprojecten gevonden kan worden en het is dan ook de grote vraag hoe de al jaren durende politieke impasse doorbroken kan worden.
Over de spreker
Koos Wieriks studeerde Civiele Planologie in Delft en werkte ruim 40 jaar voor Rijkswaterstaat en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Hij werd tweemaal uitgezonden naar Duitsland, als hoofd van de Internationale Rijncommissie (Koblenz 1995-2000) en als diplomaat op de Nederlandse Ambassade (Berlijn 2011-2015). Als Persoonlijk Wateradviseur van ZKH de Prins van Oranje was hij van 2006 tot 2013 wereldwijd actief op het gebied van water en sanitatie. Van 2000 tot 2005 was hij gedetacheerd in Jakarta als wateradviseur van het Ministerie van Public Works. Op datzelfde ministerie werkte hij van 2018 tot 2021 als Principal Advisor aan het project National Capital Integrated Coastal Development. Sinds zijn pensionering is hij actief in de besturen van diverse internationale waterorganisaties, het bestuur van het Nederlands Watermuseum in Arnhem en bij diverse projecten in Indonesië.
Programma:
- 11:00 | Inloop
- 11:30 | Start lezing Koos Wieriks
- 12:30 | Ruimte voor vragen en gesprek
- 16:00 | Einde
Goed om te weten
- Let op! Aanmelden is niet nodig, wel geldt vol=vol.
- Ook naar het museum? Koop dan een kaartje bij de receptie.
- Het museum, tehuis en café-restaurant Kumpulan zijn toegankelijk voor rolstoelen en rollators. Hulphonden zijn welkom.
- Wil je 's middags lunchen of 's avonds dineren in de Kumpulan? Vergeet dan niet om tijdig te reserveren via: info@kumpulan.nl.
Een nieuwe hoofdstad op Kalimantan of een oplossing voor de waterproblemen van Jakarta? is onderdeel van de Week van de Koloniale Geschiedenis.