Beemsterlants Caerte, 1658, door Daniël van Breen
Tijdens de middeleeuwen is de Beemster in Noord-Holland nog een nat veengebied dat in verbinding staat met de Zuiderzee. Door hoge waterstanden en het afgraven van veen verandert het in een binnenzee. Dorpsbewoners uit de omgeving hebben vaak last van het water. Bij storm overstroomt de binnenzee, wat leidt tot veel schade. Vaak hebben ze niet eens de kans om hun reparaties af te ronden voor de volgende storm eraan komt. Het is tijd voor een oplossing.
In 1607 komt het besluit dat de Beemster droog gemaakt zal worden. Molenmaker Jan Adriaanszoon Leeghwater gaat het droogleggingsproject leiden. Rond de Beemster wordt eerst een dijk gebouwd van 42 kilometer lang. Dit wordt gedaan met de grond rondom de dijk. Er ontstaat hierdoor een soort gracht, die de ringvaart genoemd wordt. Het is de bedoeling dat het water uit het meer de ringvaart in wordt gepompt. Leeghwater begint het project met maar liefst 43 windmolens. Later wordt daar nog een aantal molens aan toegevoegd. Deze worden in een rij geplaatst, een molengang. Door de molens steeds een stukje hoger te plaatsen, kan het water trapsgewijs omhoog gepompt worden. Na 5 jaar valt het meer droog.
Als de Beemster in 1612 helemaal drooggepompt is, kan het inrichten beginnen. Er worden wegen, akkers, sloten en boerderijen aangelegd. De kavelindeling in de Beemster is bijna wiskundig uitgevoerd. De polder wordt volgens een strakke, geometrische indeling uitgetekend. Ieder vierkant blok wordt weer opgesplitst in rechthoekige vlakken, waardoor het kenmerkende polderlandschap ontstaat. Toeristen komen nog altijd naar de Beemster om het polderlandschap, de tulpen en de ringvaart te bekijken. Maar ze kunnen vooral bewonderen hoe Nederland zijn eigen land heeft gecreëerd onder het zeeniveau.
Lees en bekijk het volledige artikel van NPO Kennis over de Beemster en andere droogleggingen hier.
