Museum Bronbeek
Over de lezingen:
Een ramp – politieke beslissingen met heftige gevolgen: Het besluit van de Nederlandse regering om direct na afloop van de Tweede Wereldoorlog het koloniale gezag in Indonesië te herstellen – en de onafhankelijkheidsverklaring van 17 augustus 1945 te verwerpen – kan wel als een man-made politieke ramp worden beschouwd. Met verregaande gevolgen, in de eerste plaats voor de Indonesische bevolking, maar ook voor de militairen van de Nederlandse krijgsmacht die de oorlog uitvochten. Hoe dachten die militairen tijdens de oorlog en nadien over de missie die zij daar te vervullen hadden en over de aard van de oorlog en het Nederlandse optreden? En hoe verhoudt dat zich tot de conclusies van het recent verschenen ODGOI-onderzoek, én tot de reacties die daarop weer kwamen uit kringen van Nederlandse veteranen? Spreker: Gert Oostindie
Het geluid van geweld. Bersiap en de dynamiek van geweld in de eerste fase van de Indonesische revolutie: De strijdkreet ‘bersiap!’ (‘wees paraat’) klonk in talloze steden en dorpen in Indonesië tijdens de eerste maanden na het uitroepen van de onafhankelijkheid, op 17 augustus 1945. In zijn lezing schetst Onno Sinke de dynamiek van dit extreme geweld waarin Indonesische strijdgroepen de wapens opnamen tegen Indo-Europeanen, Molukkers, Nederlanders en Chinezen, maar ook tegen Japanse burgers en Japanse en Brits-(Indische) militairen. Niet alleen Java en Sumatra, maar ook andere eilanden komen aan de orde, evenals het lastige vraagstuk van de slachtofferaantallen Spreker: Onno Sinke
Rampspoed in Semarang: In 1946 raakte de recent gearriveerde Nederlandse troepen in hevige gevechten verwikkeld met Indonesische strijders rond Semarang. Deze gevechten, waarbij honderden doden vielen, zijn in Indonesië volledig ondergesneeuwd in de herinnering aan de Revolutie. De gevechten met de Nederlanders waren desastreus. Marineschepen bombardeerden dagenlang de heuvels achter de havenstad en de artillerie draaide overuren. Deze casus maakt duidelijk om welke redenen Nederland dergelijk grof geschut inzette in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, wat de gevolgen daarvan waren en wat dat betekent voor de conclusies van het grote ODGOI-onderzoek. Spreker: Azarja Harmanny
Programma
13:30 Inloop
13:45 Opening door dagvoorzitter Jonathan Verwey
13:50 Welkomstwoord museumdirecteur Pauljac Verhoeven
14:00 Gert Oostindie
14:35 Onno Sinke
15:10 Pauze
15:40 Azarja Harmanny
16:15 Nabespreking onder leiding van Jonathan Verwey
17:00 Sluiting
Locatie: Sumatrazaal in Congrescentrum Kumpulan op het landgoed Bronbeek
Sprekers:
Gert Oostindie is emeritus hoogleraar Koloniale en Postkoloniale Geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Tot zijn pensionering eind 2021 was hij tevens directeur van het KITLV. Hij publiceerde zo’n dertig boeken over de koloniale en postkoloniale geschiedenis van Nederland en werkte mee aan het ODGOI onderzoek.
Onno Sinke werkt als senior beleidsonderzoeker/adviseur voor het ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld. Hij voerde samen met Esther Captain het deelonderzoek uit naar de bersiap binnen het onderzoeksprogramma ODGOI.
Azarja Harmanny is sinds 2014 als onderzoeker verbonden aan het Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Momenteel werkt hij aan de monografie Grof geschut. Artillerie en luchtstrijdkrachten tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949, een van de deelonderzoeken binnen het onderzoeksprogramma ODGOI.
Deze activiteit is onderdeel van de Week van de Koloniale Geschiedenis