Artikel

Waarom zijn er aardbevingen in Groningen?

Door: NPO Kennis

Trillende ramen en kozijnen en flinke schade aan je woning: voor veel Groningers is het helaas een bekend fenomeen. Door de gaswinning in het gebied, komen er regelmatig aardbevingen voor. Daarom is besloten om de gaskraan uiterlijk 2024 dicht te draaien. Maar door de oorlog in Oekraïne en de stijgende energierekeningen is het de vraag of dat ook gaat lukken.

Luchtopname van het boren naar aardgas in Slochteren door de N.A.M. (Nederlandse Aardolie Maatschappij). Datum onbekend. Collectie: het Nationaal Archief (Fotocollectie Rijksvoorlichtingsdienst).

Inmiddels is het ruim 60 jaar geleden dat de gasbel in Groningen werd ontdekt door de Nederlandse Aardolie Maatschappij (de NAM). In het midden van de provincie, in de gemeente Slochteren dichtbij het plaatsje Kolham, doet de NAM de eerste boringen. Om precies te zijn onder de akkers van Kees Boon, een bietenboer die tot dat moment absoluut geen idee heeft van de rijkdom die bijna 2700 meter diep onder zijn land ligt verborgen. "Dat moet dan maar wezen," is de eerste reactie van Boon op de vondst van het gas. De boer vindt het maar niks, die boortoren zo vlak bij zijn schuur.

Als de NAM een jaar later in Delfzijl gas met dezelfde samenstelling en druk aantreft, wordt duidelijk dat het om één grote gasbel gaat. Het blijkt zelfs een van de grootste gasvelden op de wereld te zijn. Het gas betekent een grote verandering voor Nederland. De tot dan toe gebruikelijke hout en kolen maken plaats voor gas. In 1973 is al zo’n driekwart van de Nederlandse huishoudens aangesloten op het Groningse gas.

Naar aanleiding van de overstap op aardgas zijn vele oude fornuizen niet meer bruikbaar. 23 november 1966. Collectie: het Nationaal Archief (Fotocollectie Anefo).

De eerste aardbevingen in Groningen worden pas in de jaren 90 gemeten. Het gaat dan nog om kleine bevingen, maar ook die leveren al schade op aan huizen en wegen. De politiek en de NAM ontkennen dat de aardbevingen ook maar iets te maken zouden hebben met de gaswinning in het gebied. Ondertussen nemen de aardbevingen in frequentie en hevigheid toe. Pas na een zware beving in 2012 bevestigt de NAM dat de aardbevingen ontstaan door de boringen.

Hoe leidt het boren naar gas tot aardbevingen in Groningen? En wat is de reactie van bewoners en de politiek op de aardbevingen? Dat lees en bekijk je in deze longread van NPO Kennis.