Bart van der Boom ontvangt de Libris Geschiedenis Prijs voor zijn boek ‘Wij weten niets van hun lot’. Gewone Nederlanders en de Holocaust. De jury beschrijft het boek als ‘consciëntieus, dapper en belangwekkend’. Juryvoorzitter Pieter Broertjes overhandigde de prijs voor het beste historische boek van 2012 tijdens de Nacht van de Geschiedenis in het Rijksmuseum in Amsterdam. Er dongen dit jaar 320 boeken mee naar de prijs, waaraan een bedrag van 20.000 euro is verbonden.
Uit het juryrapport over ‘Wij weten niets van hun lot’
‘Wij weten niets van hun lot’. Gewone Nederlanders en de Holocaust is een actueel en prikkelend boek, waarin de auteur de zogeheten mythe van de schuldige omstander aansnijdt. Die mythe houdt in dat Nederland in de Tweede Wereldoorlog bestond uit een volk van daders. Men was dramatisch tekort geschoten bij de bescherming van Nederlandse burgers die door het nationaal-socialistische bezettingsbestuur als Joden en dus als veronderstelde vijanden waren gedefinieerd. Die stelling lijkt plausibel vanwege het hoge percentage vermoorde Nederlandse Joden. Maar schuld of onverschilligheid veronderstelt dat men wist – of kon weten – wat er met de Joden gebeurde. Van der Boom toont, in het voetspoor van Loe de Jong, aan dat dit idee onhoudbaar is.
Van alle inzendingen maakte ‘Wij weten niets van hun lot’ de meeste indruk op de jury. Een dapper boek, omdat Van der Boom een weinig gangbaar standpunt inneemt. Hij gebruikte origineel bronnenmateriaal, 164 dagboeken, die hij geduldig en liefdevol bestudeerde. Dit is een moeilijk en gevoelig thema, toch is Van der Boom nergens drammerig. Hij neemt de lezer mee als een gids en doet dat volgens de jury zeer overtuigend. Vooral levert ‘Wij weten niets van hun lot’ een belangwekkende bijdrage aan een historisch debat over een even belangrijke als omstreden periode uit de Nederlandse geschiedenis.
Bart van der Boom
Dr. Bart van der Boom (1964) doceert moderne Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden.