'Ik voel heel sterk dat we nu onze stem moeten verheffen, zodat het nieuwe tijdperk van beschaving, dat uit de as zal herrijzen, een steviger fundament zal hebben. Een basis waarop vrouwen, met hun instinctieve opbouwende en pacifistische kwaliteiten, de kans krijgen om mannen bij te staan bij het uitoefenen van de wereldpolitiek.' Zo opende Aletta Jacobs het Internationaal Congres van Vrouwen tegen Oorlog, negen maanden na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Eind april 1915 bogen zo'n 1500 congresgangers, overwegend vrouwen, uit neutrale en strijdende landen zich in de Haagse dierentuin drie dagen lang vol inzet en emotie over oorlog en vrede.
Vooruitlopend op een tijd waarin vrouwen dankzij het kiesrecht zelf hun stempel op de politiek zouden drukken, voelden ze zich geroepen om te vergaderen over het belangrijkste politieke vraagstuk van dat moment. De Duitse Margarete Selinka stelde tijdens het congres dat dit de eerste keer in de geschiedenis was dat vrouwen niet bijeenkwamen om deemoedig te verzoeken, maar om met klem te eisen. Ze waren verenigd in het idee dat deze oorlog de laatste moest zijn. In zijn eindresolutie - waaraan Aletta Jacobs ook had meegewerkt - spoorde het congres de wereldleiders aan om een einde te maken aan het bloedvergieten en te beginnen met vredesbesprekingen. Het was de taak van neutrale landen om door middel van voortdurende bemiddeling een einde aan het bloedvergieten te maken. Door continu met nieuwe voorstellen te komen zouden de strijdende partijen overeenstemming bereiken.
Aan het einde van het congres wees Rosika Schwimmer, een bekend Hongaars feministe, er enigszins sceptisch op dat de resoluties op de diverse regeringen niet meer indruk zouden maken dan willekeurig welk ander geschrift als ze niet nadrukkelijk onder de aandacht zouden worden gebracht. 'Wij allen wensen dat onze resoluties op de meest indrukwekkende wijze zullen doordringen tot het bewustzijn van hen die over het leven van onze zonen beschikken.' Ze stelde dan ook voor om met een delegatie langs de verschillende staatshoofden te gaan om de resoluties te presenteren. Na twee stemmingsrondes werd dit voorstel aangenomen.
Lees het hele verhaal op de website van Historisch Nieuwsblad.