Stadsarchief Amsterdam
Het Stadsarchief Amsterdam presenteert samen met fotograaf Raimond Wouda de geschiedenis van dit bijzondere stukje Amsterdam in de tentoonstelling 'Thuis in de stad. 100 jaar Tuindorp Oostzaan'.
Rond 1900 heerste in Amsterdam ook al een wooncrisis: de bevolking van de hoofdstad groeide, maar het woningaanbod groeide niet mee. In de oude binnenstad huisden tienduizenden in krot- en kelderwoningen. Toen door de Eerste Wereldoorlog de particuliere woningbouw stagneerde, kwam er een Woningnoodwet. De Amsterdamse wethouder Floor Wibaut en directeur Arie Keppler van de Woningdienst grepen deze mogelijkheid aan voor de bouw van een tuindorp in een lege polder in Amsterdam-Noord, dichtbij de nieuwe werven aan het IJ.
Het werd een ruim opgezette wijk bestemd voor 'valide arbeiders' ofwel kostwinners met een vaste baan in de fabriek of bij de gemeente. Arbeiders van de NDM en NSM kregen voorrang. Zestig jaar lang lag Tuindorp Oostzaan letterlijk onder de rook van de scheepsindustrie en veel mannen uit Tuindorp werkten op de werven. Een woud van kranen torende hoog boven de buurt uit. De sirenes aan het begin en het einde van de werkdag weerklonken in de straten. Voor kerk en café was overigens officieel geen plaats in het socialistische arbeidersparadijs.
De wereldwijde economische crisis van de jaren 70 en 80 had grote gevolgen voor Tuindorp Oostzaan. De NDSM was een stad in de stad waar in de hoogtijjaren duizenden arbeiders werkten van allerlei nationaliteiten. De afslanking, later sluiting van de scheepswerven bracht werkloosheid, armoede en depressie met zich mee.
Raimond Wouda (1964) fotografeert al 30 jaar Tuindorp en Tuindorpers. Zijn moeder en grootmoeder groeiden er op en hij woonde er de eerste jaren van zijn leven. Wouda’s visie op Tuindorp en Tuindorpers wordt in de tentoonstelling verbonden met historische beelden en bronnen. De meeste archieffoto’s zijn gemaakt door naamloze ambtenaren die de wijk op een afstandelijke manier vastlegden. Op de foto’s ogen de huizen fris en nieuw, de straten lijken verlaten. Persfoto’s laten meer zien van het wel en wee van de bewoners. Hun persoonlijke verhalen zijn te beluisteren in de audiotour. Ook vanuit de lucht wordt de bijzondere geschiedenis van de wijk zichtbaar. In een animatie komen luchtfoto’s van vroeger tot leven in drone-opnamen die dit voorjaar samen met de Tuindorpers zijn gemaakt.