Artikel

Dag van de Rotterdamse Geschiedenis

29 oktober 2017

Landverhuizer, buitenlander, nieuwe Nederlander, medelander. Vluchteling, vreemdeling. Gastarbeider. Allochtoon (“Griekse woorden doen het altijd goed”). Asielzoeker. Gelukszoeker. Streepje-Nederlander. Nederlander met een migratieachtergrond. Jacques Börger (Museum Rotterdam) vraagt zich af: what’s in a name?

Door: Kayleigh Goudsmit
Foto's: Barbara Kerkhof

 

Wat de namen niet zeggen, is welke verhalen er achter zitten. Zoals Tomas van 010 says it all later zal zeggen: “iedereen hier is een eigen verhaal en zij spreekt ons allemaal”. De stad Rotterdam is de toeschouwer in alle verhalen van deze middag. Locatie is Verhalenhuis Belvedère, waar we een (muzikale) ode brengen aan de migratiegeschiedenis van Rotterdam.

Rotterdam heeft altijd moeite gehad met haar migratiegeschiedenis, stelt Stadshistoricus Paul van der Laar (Museum Rotterdam). Rotterdam is een wereldstad, de migratiegeschiedenis is onderdeel van de stadsgeschiedenis, maar het heeft de beeldvorming niet mee. ‘Buitenlanders rot op,’ lezen we op een foto van graffiti uit de jaren tachtig. “Mensen zeggen ‘gelukkig zie je dit niet meer’. Nee: je kunt nu gewoon ‘rot op’ zeggen – daar moeten we alert op zijn.”

“Als je je geschiedenis niet kent, dan weet je niet wie je bent,” leerde Joany Muskiet van haar vader. Zij verhuisde 48 jaar geleden, ze was toen 9, vanuit Suriname naar Rotterdam. Ze gaat ons voor in het Rotterdam-lied:

Rotterdam mijn stad
Rotterdam ik hou van jou
Rotterdam ik deel mijn leven met jou

 

Het is niet alleen de muziek die verbindt, maar ook de gezamenlijke lunch, bereid door Joany. We worden getrakteerd op cassavesoep, barra en meer. Schalen worden tussen tafelgenoten en tafels heen en weer gegeven. Halverwege de lunch staat het koor Happy Together uit Spijkenisse op voor de eerste vertolking van Happy Together van The Turtles (1967), meteen gevolgd door een karaokeversie met de hele zaal, waarbij de mensen die ‘happy together’ zijn samen staan te dansen.

 

Er zit meer muziek in deze middag: René Spork (Stadsarchief Rotterdam) vertelt over het geluk van João Silva en Morabeza Records in Rotterdam. “Het geluk van een havenstad wordt bepaald door een in- en uitstromende bevolking.” João Silva streed vanuit Rotterdam voor de onafhankelijkheid van Kaapverdië, door de cultuur levend te houden. Het verhaal van Spork krijgt kracht door het lied dat Poliana Vieira na afloop vertolkt: Sodade. De zaal treed op als koor wanneer zij in het Kaapverdisch bezingt hoe het is om je thuis te missen.

Tussen al het geluk deze middag zit één migratieverhaal met een ongelukkige afloop. Stadshistoricus Arie van der Schoor (Stadsarchief Rotterdam) vertelt over Abraham Tuschinski, die in 1904 vanuit Polen naar Rotterdam migreerde. Tuschinski leek ontzettend succesvol, maar wie zijn privéleven bestudeert weet dat dit schijn was. Zijn leven eindigde in Auschwitz, in het land waar hij veertig jaar eerder vandaan migreerde.

De sprekers van 010 says it all gaven ons belangrijke lessen mee. “Als we kijken naar wat ons verbindt in plaats van wat ons anders maakt, dan zetten we een stap in de goede richting,” zegt YMP. En de middag kan samengevat worden in een zin van Tomas:

Ze brengt ons samen – we zijn allemaal hetzelfde in verschillende gedaanten.

 

 

 

Kijk voor meer foto's van deze dag op onze Flickrpagina.