Artikel

Heerenveen Geschiedenis Weekend

14 oktober 2017

Waren de mensen vroeger gelukkiger? Als ik de bezoekers van Bibliotheek Heerenveen moet geloven wel. Lemke Statema staat er met een proeverij van vergeten groenten en vertelt dat veel mensen herinneringen delen aan het eten van vroeger. Tijdens de filmvertoning halen de bezoekers op fluistertoon herinneringen op aan ‘die goede oude tijd’.

Door: Kayleigh Goudsmit
Foto's: Mariska de Groot

Proeverij van vergeten groenten

Kayleigh Goudsmit
Kayleigh Goudsmit
Kayleigh Goudsmit

Hetzelfde gevoel leeft in Heerenveen Museum, waar in het café verschillende oudhollandse spelletjes op tafel staan. Een sjoelende familie haalt herinneringen op aan de kinderpartijtjes van vroeger: “dan was er een heel parcours uitgezet, ook met spijkerpoepen en koekhappen…” De zoon moet wel concluderen dat hij het sjoelen verleerd is – hij verliest de ronde met 12-4 van zijn vader.

Sjoelen

Ganzenbord

Als we verder teruggaan in de geschiedenis van Heerenveen, blijkt dat geluk in deze regio helemaal niet zo gewoon was. Het gebied was rijk aan veen en de veenarbeiders werkten onder erbarmelijke omstandigheden. In 1888 werd socialist Ferdinand Domela Nieuwenhuis lid van de Tweede Kamer namens het kiesdistrict Schoterland (Skoatterlân), waar Heerenveen deel van uitmaakte. Hij streed voor betere rechten voor de arbeiders. Dat leverde hem de bijnaam Us Ferlosser op, en in veel arbeiderswoningen was een foto van hem te vinden.

Bitterkoekjes met Marijke Meu

De tegenstelling tussen arm en rijk is ook in Heerenveen Museum te zien. We eten bitterkoekjes met Marijke Meu (Marie-Louise van Kassel, 1688-1765), echtgenote van stadhouder Johan Willem Friso, Prins van Oranje (1687-1711). Zij verbleef ’s zomers in het statige (nooit afgebouwde) Oranjewoud, vlak onder Heerenveen. In schril contrast daarmee staat het veenhuisje, waar kinderen als veenarbeider op de foto kunnen. “Mensen zijn nu gelukkiger,” vertelt een van de jonge bezoekers. “Ze hebben nu geld en huizen.” Dat blijkt ook in de praktijk: “oh, dan kopen jullie toch gewoon nieuwe?” zegt hij, als hij de klompen van de verkleedset niet past.

Tijdens de stadswandeling vertelt rondleider Henk Kok over de geschiedenis van Heerenveen. In de loop der jaren is er veel veranderd: de stad kent perioden van grote rijkdom, of grote armoede. In de rijke perioden wilde men moderniseren, waardoor er veel oude gebouwen zijn gesloopt. De stad kent nu nog dertig rijksmonumenten en er wordt beweerd dat het plafond van de Oenemastate is beschilderd door een leerling van Rembrandt. “In de geschiedenis zijn veel dikke duimen, dus je moet altijd kritisch zijn,” werpt Henk Kok tegen.

Stadswandeling

Gids Henk Kok vertelt over de geschiedenis van Heerenveen

Het Heerenveen Geschiedenis weekend laat zien dat Heerenveen meer te bieden heeft dan het Thialf en het Abe Lenstra stadion. “Heerenveen trekt veel mensen van buiten, waardoor de inwoners geen gedeelde geschiedenis hebben. Hoe langer mensen hier wonen, hoe meer ze zich gaan interesseren in de geschiedenis,” vertelt Linda Trip, directeur van Heerenveen Museum. “We blijven onszelf opnieuw ontdekken.”

Ik eindig graag met de Friese tegenhanger van ‘ontdek gisteren, begrijp vandaag’. Wurkje oan ‘e histoarje: We werken aan geschiedenis. En dat hebben Museum Heerenveen, Werkgroep Oud Heerenveen, de Bibliotheek Heerenveen en het Dokumintaasjesintrum Jobbegea ons dit weekend goed laten zien!

Kijk voor meer foto's van deze dag op onze Flickrpagina.