Artikel

Programma

Nacht van de Geschiedenis 2013

De Nacht van de Geschiedenis 2013 heeft inmiddels plaatsgevonden.

De Nacht van de Geschiedenis is dit jaar hét historische event voor allesweters én leergierigen op het gebied van het Nederlandse en andere koningshuizen. Op zaterdag 5 oktober kan in het vernieuwde Rijksmuseum een keuze worden gemaakt uit een groot programma-aanbod, hieronder alvast een aantal highlights.

Foto: Iwan Baan

1. Nachtsymposium
In het hart van het Rijksmuseum- op de Eregalerij – vindt het Nachtsymposium plaats. Natuurlijk staat ook hier het thema Vorst & Volk centraal. Drie sprekers besteden aandacht aan de wisselwerking tussen vorst en volk door de eeuwen heen. Een volk kan zonder vorst, maar een vorst niet zonder volk! De lezingen worden afgewisseld met korte verhalen over historische objecten in de collectie van het Rijksmuseum. Onder meer Els Kloek over de vrouwen van Oranje, Karina Meeuwse over Lodewijk Napoleon en de Nederlanders en Eveline Koolhaas over Willem II en Waterloo.

2. Korte historische opfriscursus
Hoe zat het ook al weer met die Friese tak van de Nassaus? En welke Willem was stadhouder-koning? Moet je kennis van de nationale stamboom nodig worden afgestoft, kom naar de historische opfriscursus! In verschillende zalen wordt aandacht besteed aan Karel V, Willem van Oranje, de Friese Nassaus, William & Mary, Willem IV en Willem I.

3. Rijksmuseum zeepkist
Tijdens de Nacht vertellen conservatoren door het hele museum verhalen bij bijzondere objecten. Over hoe het volk uitbundig Prinsjesdag vierde of juist zijn woede botvierde op de machthebbers. Hoe het bezit van buitenlandse vorsten als oorlogsbuit in het museum terecht kwam of hoe men met ontzag naar buitenlandse machthebbers keek……… De moord op de gebroeders De Witt, de kroon van Ardra, de Royal Charles, Sultan Ahmed III en de Koning van Kandy, ze komen allemaal aan bod.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis organiseert het Rijksmuseum elke vrijdag lezingen over het thema Vorst & Volk en elke dag is er een Oranje Tour.

4. Examentour De Republiek in een tijd van vorsten
Op 5 oktober kan ook een voorproefje worden genomen op de nieuwe examentour geschiedenis. Dit jaar biedt het Rijksmuseum een speciale rondleiding aan over het havo- en vwo-eindexamenonderwerp De Republiek in een tijd van vorsten. Van deze examenrondleiding wordt de hele nacht een korte versie gegeven, boeiend voor zowel leraren als andere geïnteresseerden. De rondleiding eindigt in de schoolbanken. Daar kunnen de deelnemers aan de hand van echte vragen uit het centraal examen ondervinden of het nou écht helpt, zo'n examentour......

5. Willem van Oranje: het Moordspel
Acta Historica: Platform voor beginnende historici organiseert Willem van Oranje: het moordspel. Ben jij snel genoeg om Balthasar Gerards te vangen? Kruip in de huid van één van de lijfwachten van Willem van Oranje en grijp de moordenaar! Doe mee aan één van de speelrondes en maak elk uur kans op een leuke prijs.

6. De Volkskrant interviewt de vijf kanshebbers voor de Libris Geschiedenis Prijs & Libris leest voor
Wat zijn de vijf beste geschiedenisboeken van dit jaar? Op 20 oktober wordt bekend wie de Libris Geschiedenis Prijs 2013 ontvangt. Alle vijf kanshebbers zijn op de Nacht aanwezig om over hun boek te vertellen. In korte filmpjes presenteren de auteurs zichzelf en het onderwerp waarmee zij hopen het € 20.000 prijzengeld in de wacht te slepen. Volkskrantredacteur Martin Sommer interviewt de kandidaten en ten slotte heeft ook het publiek gelegenheid de auteurs vragen te stellen. Tijdens de Nacht van de Geschiedenis signeren de auteurs hun boeken in de Boekwinkel.

7. Libris leest voor
Op verschillende plekken in het museum lezen vier van de vijf kanshebbers voor uit eigen werk.

8. Spreker: Ian Buruma
Journalist en publicist Ian Buruma is hoofdspreker op de Nacht. Hij gaat uiteraard in op het thema Vorst & Volk. Beperkt plaatsen beschikbaar!

9. Café Nacht Vorst
Om 21.30 uur opent het Café Nacht Vorst van Jonge Historici Schrijven Geschiedenis (JHSG). De jonge historici vertellen verhalen over hoe het Nederlandse volk tegen het vorstenhuis aankeek, van de Bataafse Republiek tot aan de roemruchte inhuldiging van 1980. Tafelheer tijdens Café Nachtvorst is Coos Huijsen, auteur van onder meer Beatrix. De kroon op de republiek (2005) en Nederland en het verhaal van Oranje (2012). De verhalen worden afgewisseld met muzikale optredens waarbij orangistische liedjes uit de negentiende eeuw nieuw leven wordt ingeblazen.

10. Presentatie Oranje in Beeld en Geluid
Andere Tijden-presentator Hans Goedkoop interviewt een aantal gasten over hun band met Oranje. Regisseur Rudolf Spoor, bekend van 'de traan van Maxima' vertelt een aantal fascinerende anekdotes als regisseur van grote koninklijke gebeurtenissen in Nederland. Frits Huyse, amateurfilmer tijdens de kroning in 1980, haalt herinneringen op aan zijn opnames van de krakersrellen ten tijde van de inhuldiging op de Dam. Media-expert Thomàsz Lin van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid vertelt over het project Mijn Band met Oranje, een landelijke inzamelingscampagne van koninklijk amateurvideomateriaal.

11. Kroontje op Kroontje af
In samenwerking met Andere Tijden organiseert Beeld en Geluid een variant op de 'petje-op-petje-af-quiz' waarbij het publiek vragen beantwoordt over het koningshuis. Een voorbeeldvraag: Wat verkocht de echtgenoot van koningin Wilhelmina, prins Hendrik, om zijn toelage aan te vullen? Kroontje op: onderscheidingen van het Rode Kruis, kroontje af: jachttrofeeën die hij buit maakte op het Loo. De quiz wordt geleid door Godfried van Run, coördinator geschiedenis NTR/VPRO.

12. Preview TV-serie Na de Bevrijding
Vanaf eind januari 2014 komt de NTR met een nieuwe 7-delige geschiedenisserie: Na de Bevrijding. De tv-serie schetst aan de hand van ooggetuigen (onbekende en bekende Nederlanders als Ellen Vogel, Yvonne Keuls en Els Borst) én overvloedig beeldarchief het verhaal van de eerste moeilijke jaren na de oorlog. Aansluitend gaat Hans Goedkoop in gesprek met Ad van Liempt, die een boek schreef bij de serie. onder meer over de rol van de koninginnen Wilhelmina en Juliana na de oorlog

13. OVT
OVT (VPRO, opname tijdens de Nacht, uitzending zondagochtend) gaat over de relatie 'volk en vorst' in de afgelopen 200 jaar. In 1813 was keizer Napoleon verslagen en Nederland kreeg een Oranje als vorst. ‘Oude tijden keren weerom’, werd gezegd. Dat bleek mee te vallen, want al wilden de Oranjes het liefst alleenheersers zijn, het volk emancipeerde. Nederland werd een moderne en uiteindelijk democratische natie in de tweehonderd jaar Koninkrijk, die dit jaar grootscheeps wordt herdacht. Een vrolijke en leerzame terugblik met aandacht voor de vorst, en extra aandacht voor het volk. Met, zoals gewoonlijk, kundige gasten en columnist Nelleke Noordervliet.

14. Van Willem III tot Willem III
Jaco Alberts , auteur van De Nederlandse monarchie, interviewt in het programma van Historisch Nieuwsblad Machiel Bosman, biograaf van stadhouder Willem III (1650-1702). Ook spreekt hij met Jeroen Koch, Jeroen van Zanten en Dik van der Meulen, de biografen van Koning Willem I (1772-1843), II (1792-1849) en III (1817-1890).

De Koningsbiografieën komen eind november uit, maar kunnen nu al gereserveerd worden.

15. Fast Opera
Het operagezelschap Fast Opera Productions maakt spraakmakende opera op allerlei (on)mogelijk plekken. Tijdens de Nacht zoeken zij zalen op waar zij het thema Vorst & Volk benutten voor het componeren én uitvoeren van mini-opera’s.

16. VJ toont koninklijk videomateriaal van amateurfilmers
Het Atrium verandert in een grote dansvloer als VJ Lars Berg met dj Kenny Large en saxofonist Costar bijzondere amateurvideobeelden over het Koninklijk Huis mixt met koninklijk materiaal uit de archieven van Beeld en Geluid. Onder de titel Mijn Band Met Oranje verzamelt Beeld en Geluid film- en videomateriaal over het koningshuis vanaf de jaren ’80. Met de verzamelde beelden en herinneringen wordt een film samengesteld die te zien is op televisie rond Koningsdag 2014.