Artikel

Geschenk uit de hemel: de mythe van het Zweeds wittebrood

Door: Andere Tijden

“Ik zie het nog helemaal voor me. De vliegtuigen vlogen laag, de bomluiken gingen open en daar kwamen ze: honderden mooie wittebroden. Ze zeilden aan witte parachutes naar beneden. Toen we ze kregen waren ze heerlijk: ze smaakten als cake.”

Het is een van de grote verhalen van de Tweede Wereldoorlog: hoe de geallieerden voor de bevrijding wittebrood uit Zweden boven onze steden dropten. Maar is het wel waar? Gerezen brood, was daar plaats voor in die vliegtuigen? Werkelijkheid en mythe in onze herinnering. 

Dit is één van de vele getuigenverhalen over het Zweeds Wittebrood: het brood dat eind februari 1945, midden in de hongerwinter, aan de bevolking van Nederland wordt geschonken. Honderden van deze getuigenissen zijn er. De verschillende verhalen hebben allemaal minstens twee dingen gemeen: de heerlijke smaak en het feit ze allemaal historisch onjuist zijn. Het Zweeds Wittebrood krijgt men in 1945 namelijk niet via vliegtuigen aangevoerd, maar via de eigen bakker of kruidenier. 

Al decennialang worden er artikelen gepubliceerd met het ware verhaal van de aanlevering van het Zweedse Wittebrood. Steevast worden deze artikelen gevolgd door vele reacties van mensen die schrijven dat ze het toch echt met eigen ogen hebben gezien: de Zweedse Wittebroden die aan kleine parachutes uit vliegtuigen werden gegooid. Hoe kan het dat dit zo’n hardnekkig misverstand is wat maar blijft bestaan? 

Eén verklaring is waarschijnlijk dat het wordt verward met de voedseldroppings van mei 1945. Beide hulpacties kwamen als een geschenk uit de hemel; het Zweeds Wittebrood als redmiddel in de hongerwinter en de voedseldroppings vanaf 30 april 1945 luidden het einde van de oorlog in. 

Bekijk de uitzending en lees het volledige artikel op de website van Andere Tijden.